Krimp in Groenlo: Bierkaai of te kloppen?

Kan de vesting de opmars van de krimp stuiten? Kunnen ruimtelijke ingrepen het tij keren? Hoe kan marketing helpen om Groenlo als recreatiedoel en als vestigingsplaats voor bewoners en bedrijven op de kaart zetten? Zet het herstel van de vesting voldoende zoden aan de dijk? Maakt de leus ‘Groenlo Vestingstad’ onbekenden voldoende nieuwsgierig? Zijn er nog meer paarden om op te wedden?  

Op donderdagavond 26 april bezocht het GSRO Groenlo en dacht mee over een perspectiefrijke toekomst van de in 2027 jarige vestingstad (750 jaar). Aanleiding voor het bezoek is het Programma stad Groenlo 2012-2027 (www.stadgroenlo.nl), een ambitieus programma, mede op basis van een brede consultatie van de lokale bevolking tot stand gekomen.

Na een rondleiding door de binnenstad door medewerkers van de gemeente Oost Gelre werden we ontvangen door wethouder Heijtink, geboren en getogen in Groenlo. Een groepje ruimtelijke ordenaars dat vers in een problematiek duikt, dat levert onvermijdelijk een hoop gemeenplaatsen op. Tussen alle goede adviezen die al eerder zijn bedacht en genoemd staan in het programma, waren er wellicht toch ook enkele nieuwe inzichten.

Verdriet

Op de eerste plaats werd geconstateerd dat veel ambities en voorstellen die zijn opgenomen in het Programma Stad Groenlo lijken te willen terughalen wat er de laatste decennia verloren is gegaan. Het is uiteraard goed om te putten uit ideeën van inwoners en lokale ondernemers. Hiermee wordt echter ook verdriet naar boven gehaald. Maar kun je dan ook nog nieuwe kansen zien?

Vestingstad

Is profilering als vestingstad voldoende om meer toeristen/recreanten naar Groenlo te trekken? Elburg bijvoorbeeld doet het zeer goed, maar is als vesting en historische stad zeer gaaf en profiteert sterk van de ligging nabij het Veluwemeer.

Moet Groenlo kracht bijzetten door stadspoorten terug te bouwen? Moeten bouwprojecten in de binnenstad in een historiserende bouwstijl worden gebouwd? Vragen die dit bij mij oproept zijn:

Kun je stadspoorten terugbouwen zonder te vervallen in pastische, kitsch en geschiedsvervalsing?

Zijn er voorbeelden van retrogebouwen die – ondanks hun leitmotiv in de smaak te vallen – een eigen authenticiteit bezitten en werkelijk bijdragen aan de belevingswaarde?

Bier-en wijnstad

Of kan Groenlo – tot enkele decennia terug het “Las Vegas van de Achterhoek” – beter worden gepromoot als Bier- en Wijnstad zoals donderdagavond werd geopperd? Je mag je afvragen of één weliswaar beroemde, maar inmiddels vertrokken bierbrouwerij en een handjevol wijnboeren in het buitengebied voldoende basis vormen om zo’n thema overtuigend op te tuigen. Pas als de branding breed, consistent, breed gedragen en volhardend wordt aangepakt kan een breder publiek worden bereikt. In Boekenstad Bredevoort heeft dit lange tijd goed gewerkt.

Hier speelt het dilemma of je als overheid zelf de thematisering en bijbehorende marketing ter hand moet nemen of dat deze vanuit het particulier initiatief c.q. de markt moet komen. Onder deze omstandigheden moet je als overheid ondernemend zijn, maar zonder sterke vasthoudende drive vanuit een groep georganiseerde ondernemers, slaag je niet.

Wat is er nu?

Wellicht is het een vruchtbare weg te kijken wat je wel hebt in plaats van wat je niet (meer) hebt.

Gepubliceerd op 1 mei 2012 door OOST over de schoonheid van oostelijk Nederland.

De Slag om Grolle is een tweejaarlijks evenement. De linie, de vesting ne de binnenstad bieden een fantastisch decor. Bouw dit evenement uit naar wat San Fermin voor Pamplona is, de Tomatina voor Bunol (Valencia) of de Palio voor Siena. Meer bekendheid, meer publiek, meer activiteiten met een actieve rol voor bezoekers (markten, wedstrijden, festival) ook in de dagen voor de werkelijke slag, waarbij de koorts voorafgaand aan de driedaagse slag wordt benut. Wellicht is het vruchtbaar voor het toerisme als er jaarlijks gedurende de zomermaanden afgeleide en aanverwante activiteiten van de Slag plaatsvinden.

Regionale kracht

Groenlo is nu buiten de festiviteiten om te klein om een reisdoel op zich te zijn. De vestingstad lijkt daarentegen interessant als onderdeel van een grotere regionale trip. Samenwerking met andere Nederlandse en Duitse steden liggen voor de hand, evenals het sturen op opname in bestaande en nieuwe fiets- en autoroutes (motor- en oldtimerclubs). De ANWB Slingeroute bijvoorbeeld gaat nu om Groenlo heen in plaats van er doorheen. Denk ook aan Groenlo als onderdeel van een Achterhoekse vestingstedenroute (Zutphen, Lochem. Doesburg). Een wijnroute is er al.

Niches

Maar ook op een heel ander vlak liggen er kansen voor Groenlo. Onopvallend ligt er midden in Groenlo een paradijselijk woonbuurtje met Nederlands eerste nul-energiewoning en enkele andere duurzame woningen. Deze particuliere initiatieven schreeuwen bijna om opschaling. De kennis en inspiratie zijn hier aanwezig. Er zijn bouwlocaties voorhanden.

Een extreem duurzame woonbuurt trekt wellicht mensen van buiten aan die elders onvoldoende worden bediend op dit vlak. Daarnaast kan het een impuls zijn voor lokale bouwbedrijven en leveranciers.

Conclusie

Groenlo heeft nog voldoende troeven uit te spelen. Veel andere plaatsen strijden tegen krimp vanuit een veel mindere uitgangspositie.  Met bovendien het regionale bedrijventerrein De Laarberg en recreatiepark Marveld binnen de grenzen is de strijd zeker niet gestreden.